Przymiotnik

Przymiotnik określa rzeczownik. Ma formę zgodną z jego liczbą i rodzajem. Przymiotniki quello i bello przybierają takie formy jak rodzajnik określony, tzn. odpowiednio quello, quel, quella, quell’, quegli, quei,quelle i bello, bel, bella, bell’, begli, belli, belle. Przymiotniki grande, santo i buono skraca się przed rzeczownikiem do gran, san i buon (jeżeli nie zaczyna się na s + spółgłoska lub z).

Stopniowanie

Stopień wyższy otrzymujemy przez dodanie przysłówka più (bardziej) lub meno (mniej). Stopień najwyższy wyrażamy, dodając przed stopniem wyższym rodzajnik (forma wzgłędna) lub dodając do przymiotnika w stopniu równym końcówkę -essimo, -issimo (forma bezwzględna), np.:

stopień równy – lungo (długi)
stopień wyższy – più lungo (dłuższy)
stopień najwyższy – il più lungo (najdłuższy) lub lunghissimo (bardzo długi)

Stopnia wyższego i formy względnej stopnia najwyższego używamy przy porównaniu, a bezwzględnej, opisując rzecz, nie porównując jej z inną.

Przykłady:

Questa casa è più lunga che alta. – Ten dom jest bardziej długi niż wysoki.
Maria è più vecchia di Anna. – Maria jest starsza od Anny.
Varsavia è la maggiore città di Polonia. – Warszawa jest największym miastem Polski.
La torta era dolcessima. – Tort był bardzo słodki.

Nieregularne stopniowanie:

buono – migliore – il migliore – ottimo (dobry – lepszy – najlepszy – świetny)
grande – maggiore – il maggiore – massimo (duży – większy – największy – wielki, maksymalny)
alto – superiore – il supremo – sommo (wysoki – wyższy – najwyższy – bardzo wysoki, najwspanialszy)
cativo – peggiore – il peggiore – pessimo (zły – gorszy – najgorszy – bardzo zły)
piccolo – minore – il minore – minimo (mały – mniejszy – najmniejszy – bardzo mały, minimalny)
basso – inferiore – l’inferiore – infimo (niski – niższy – najniższy – bardzo niski, niepozorny)

Przymiotnik dzierżawczy

OSOBA	RODZAJ MĘSKI		RODZAJ ŻEŃSKI
OSOBA	LICZBA POJEDYNCZA	LICZBA MNOGA	LICZBA POJEDYNCZA	LICZBA MNOGA
1 lp.	mio	miei	mia	mie
2 lp.	tuo	tuoi	tua	tue
3 lp.	suo	suoi	sua	sue
1 lm.	nostro	nostri	nostra	nostre
2 lm.	vostro	vostri	vostra	vostre
3 lm.	loro	loro	loro	loro

Przymiotnik dzierżawczy jest poprzedzany rodzajnikiem, ale jeśli występuje przed rzeczownikiem oznaczającym pokrewieństwo w liczbie pojedynczej w formie niezdrobniałej, można go pominąć, np. mio fratello – mój brat. Nie dotyczy to przymiotnika loro. Przymiotniki Suo, Sua, Suoi, Sue i Loro (napisane wielką literą) znaczą: Pana, Pani, Panów, Pań i Państwa (przymiotniki dzierżawcze form grzecznościowych).

Przymiotnik wskazujący

Odpowiada polskim zaimkom wskazującym.

questo, questa – ten, ta
codesto, codesta – tamten, tamta
quello, quella – tamten, tamta

Przymiotnik questo odpowiada także polskiemu zaimkowi to.

Przymiotnik nieokreślony

molto – dużo
poco – mało
troppo – za dużo
tutto – wszystko
qualunque – wszelki
stesso – ten sam, sam
altro – inny

Przymiotnik liczebnikowy

Liczebniki główne:

0 zero
1 uno, una
2 due
3 tre
4 quattro
5 cinque
6 sei
7 sette
8 otto
9 nove
10 dieci
11 undici
12 dodici
13 tredici
14 quattordici
15 quindici
16 sedici
17 diciassette
18 diciotto
19 diciannove
20 venti
21 ventuno
30 trenta
40 quaranta
50 cinquanta
60 sessanta
70 settanta
80 ottanta
90 novanta
100 cento
101 centuno
200 duecento
300 trecento
400 quattrocento
500 cinquecento
600 seicento
700 settecento
800 ottocento
900 novecento
1000 milla
2000 duemilla
10000 diecimilla
100000 centomilla
1000000 un millione

Liczebniki porządkowe:

1. primo, prima
2 secondo
3. terzo
4. quarto
5. quinto
6. sesto
7. settimo
8. ottavo
9. nono
10. decimo
11. undicesimo
12. dodicesimo
13. tredicesimo
14. quattordicesimo
15. quindicesimo
16. sedicesimo
17. diciasettesimo
18. diciottesimo
19. diciannovesimo
20. ventesimo
21. ventunesimo
30. trentesimo
40. quarantesimo
50. cinquantesimo
60. sessantesimo
70. settantesimo
80. ottantesimo
90. novantesimo
100. centesimo
101. centunesimo
200. duecentesimo
1000. millesimo
2000. duemillesimo
10000. diecimillesimo
100000. centomillesimo
1000000. millionesimo

Liczebniki porządkowe odmieniają się przez liczby i rodzaje. Ułamki wyrażamy liczebnikiem głównym i porządkowym, np. due terzi – dwie trzecie. Używa się również nieodmiennego liczebnika mezzo – pół.